اختلال وسواس اجباری چیست و چه علایمی دارد؟

اختلال وسواسی اجباری یک اختلال روان ‌شناختی واقعی است که برای کسانی که از آن رنج می‌ برند و افراد مورد علاقه‌ شان، واقعاً فرساینده است.این اختلال بیماری ‌ای نیست که ادای آن را از خودتان دربیاورید یا به خودتان تلقین کنید. شما آن را نخواسته ‌اید، گر چه نحوه‌ پاسختان به این «دشمن» قطعاً کلید حذف آن از زندگی‌ تان می ‌باشد.

بیماری وسواس اجباری چیست؟

اختلال وسواسی اجباری (OCD) یک اختلال اضطرابی است که با الگوهای ناخواسته‌ ی تفکر، احساس و رفتار شامل افکار مزاحم و تکرارشونده (وسواس) و رفتارهای تکراری (اجبار) مشخص می‌شود. این افکار و رفتارها معمولاً باعث اضطراب شدید می‌شوند و فرد احساس می‌کند که مجبور است آن‌ها را انجام دهد تا از اتفاق بدی جلوگیری کند.

الگوهای تفکر شامل افکار، تصاویر ذهنی و تکانه ‌های بی ‌معنی، ناخواسته و غالباً ناخوشایند، به نام وسواس فکری هستند که حتی برخلاف خواسته‌ شما به ذهن‌ تان می‌آیند.این نوع مزاحمت ‌های ذهنی، احساس اضطراب یا ناراحتی برمی‌انگیزند،‌ همراه با این ترس و شک هستند که اتفاق بد یا آزاردهنده ‌ای ممکن است بیفتد.

این احساس اضطراب، به نوبه‌ی خود تمایل به انجام کاری برای کاهش اضطراب و برخورد با افکار وسواسی ایجاد می‌کند.آیین ‌مندی‌ ها (گاهی آیین‌ مندی‌ های اجباری نامیده می ‌شوند) و راهبردهای اجتناب انواع الگوهای رفتاری هستند که افراد مبتلا به اختلال وسواسی اجباری در تلاش برای مقابله با افکار وسواسی اتخاذ می‌ کنند و موجب احساس ایمنی و اطمینان و کاهش اضطراب می ‌گردند.

به نقل از : psychiatry.org

What is Obsessive-Compulsive Disorder

Obsessive-compulsive disorder (OCD) is an anxiety disorder characterized by unwanted patterns of thinking, feeling, and behaving, including intrusive and repetitive thoughts (obsessions) and repetitive behaviors (compulsions). These thoughts and behaviors usually cause severe anxiety and the person feels compelled to carry them out to prevent something bad from happening

در پادکست زیر مشکلاتی که با اختلال وسواسی اجباری اشتباه گرفته می شوند توضیح داده شده است.

علایم اختلال وسواس جبری

اختلالات اضطرابی شایع ‌ترین مشکلات بهداشت روانی هستند.حدود 20 درصد از بزرگسالان (یعنی یک نفر از هر پنج نفر) زمانی از زندگی‌ شان اضطراب بالینی شدید خواهند داشت. در مورد اختلال وسواسی اجباری ۲ تا ۳ درصد از جمعیت بزرگسالان مبتلا می‌شوند، یعنی از هر 40 نفر یک نفر.اکثر افراد در اواخر دهه‌ ی دوم یا اوایل دهه‌ ی سوم زندگی ‌شان دچار اختلال وسواسی اجباری می ‌شوند، یعنی زمانی که در اکثر جوامع، افراد مستقل ‌تر شده و با مسئولیت‌ های بیشتری مواجه می‌شوند.

انواع وسواس ها

انواع وسواس‌ فکری اجباری به نوعی خطر، خشونت، اخلاقیات یا مسئولیت در مورد آسیب رساندن مربوط هستند. آن‌ها غالباً (نه همیشه) در یکی از مقوله‌ های گسترده‌ی زیر قرار می‌گیرند:

۱- مسئولیت در مورد آسیب رساندن یا اشتباه؛

۲- آلودگی؛

۳- تقارن و نظم؛

۴- خشونت و پرخاشگری؛

5- مسائل جنسی؛

6- مذهب و اخلاق.

انواع اجبارها

اجبارها معمولاً برای کاهش اضطراب ناشی از وسواس‌ها انجام می‌شوند و شامل موارد زیر هستند:

1-شستن دست‌ها: شستن مکرر دست‌ها با آب و صابون.

2-شمارش: شمارش اشیاء یا تکرار عبارات خاص.

3-چک کردن: چک کردن مکرر قفل در، اجاق گاز و سایر موارد.

4-مرتب کردن: مرتب کردن اشیاء به ترتیب خاص.

در ویدیو زیر دکتر نباهت نیکسان در مورد اختلال شخصیت وسواسی جبری صحبت کرده اند.

سایر علائم OCD

علاوه بر وسواس‌ها و اجبارها، افراد مبتلا به OCD ممکن است علائم دیگری نیز داشته باشند، از جمله:

• اضطراب شدید: احساس اضطراب و نگرانی مداوم.
• احساس ناخوشایند: احساس ناخوشایند و ناراحتی در مورد افکار و رفتارهای وسواسی.
• اختلال در عملکرد روزانه: اختلال در کار، مدرسه و روابط اجتماعی.
• افسردگی: بسیاری از افراد مبتلا به OCD همچنین دچار افسردگی می‌شوند.

مقوله ها و نمونه‌هایی از وسواس ‌ها

مسئولیت در مورد صدمه یا اشتباه

• اگر قرص ‌هایم را بیندازم زمین و بچه ‌ای اونا رو بخوره چی؟
• ممکنه باعث ایجاد آتش‌ سوزی در خانه‌ام بشم.
• ممکنه با ماشینم کسی را زخمی کنم و متوجه نشم.
• عدد 13 می‌تونه برای کسی که دوستش دارم بدشانسی بیاره

آلودگی، میکروب‌ ها، بیماری، سم و انزجار

• میکروب‌ های روی دستگیره‌ی در حالا روی من هستند.
• اگر با کسی که بعد از دستشویی دست‌ هایش را نشسته دست بدهم چی؟
• اگر به بچه‌ام دست بزنم، با میکروب ‌هام او را آلوده می‌ کنم.
• آیا در معرض مواد شیمیایی مضر بودم؟

نظم و تقارن

• افکاری در مورد نامرتب بودن میز تحریر
• افکاری در مورد اعداد فرد
• نیاز به این حس که همه چیز سر جای خودش باشد.

نگرانی وسواسی در مورد خشونت، رابطه‌ی جنسی، اخلاق و مذهب

• افکار در مورد دشنام دادن، اظهارنظرهای زشت یا فحش ‌های نژادپرستانه
• افکار در مورد صدمه زدن یا کشتن شخص مورد علاقه
• اگر کنترلم را از دست دهم و کار وحشتناکی انجام بدهم، چی؟
• تصاویر ذهنی در مورد رابطه‌ی جنسی پدربزرگ و مادربزرگ
• تمایل به خیره شدن به ناحیه جنسی کسی
• آیا مطمئنم کودک ‌آزار نیستم؟
• تصوراتی در مورد داشتن روابط جنسی نامناسب
• تصاویر ذهنی کفرآمیز ناخواسته
• تردیدهایی مثل این که اگر بدون این که بفهمم گناهی مرتکب شوم و خدا بر من غضب کند چه؟

علت اختلال وسواس اجباری

اختلال وسواسی اجباری توسط ترکیب پیچیده‌ای از عوامل زیست ‌شناختی، وراثتی، یادگیری و محیطی به وجود می‌آید.

براساس پژوهش ‌های موجود، عوامل وراثتی و زیست ‌شناختی شما را نسبت به اضطراب آسیب ‌پذیر می ‌سازند، در حالی که عوامل محیطی و یادگیری انواع خاصی از وسواس فکری و آیین‌ مندی‌ هایی را که دارید، تعیین می‌کنند.

ابتلا به اختلال وسواسی اجباری تقصیر شما (یا هیچ کس دیگری) نیست. شما مسئول ساختار زیست‌ شناختی ‌تان نیستید. شما نمی ‌خواستید تجربه ‌های خاصی داشته یا در معرض عوامل محیطی معینی قرار بگیرید.

البته همان‌طور که خواهیم دید، این بدان معنا نیست که نمی‌توانید برای کمک به خودتان کاری انجام دهید.

درمان اختلال وسواس اجباری

انواع درمان اختلال وسواس اجباری عبارتند از:

روان‌ درمانی (درمان ‌شناختی رفتاری) + دارودرمانی

• درمان شناختی رفتاری به تنهایی، در صورتی توصیه می‌ شود که تمایل داشته باشید کارهایی که از شما خواسته شد را انجام دهید و افسردگی شدید نداشته باشید.
• درمان شناختی رفتاری همراه با دارو، در صورتی توصیه می ‌شود که تحت درمان شناختی رفتاری هستید، ولی آن قدر که دوست دارید پاسخ نمی ‌دهد و یا دچار افسردگی شدید یا سایر اختلال‌ های اضطرابی باشید.
• اگر در حال حاضر دارو مصرف می‌ کنید، درمان شناختی رفتاری در صورتی توصیه می‌شود که هنوز مشکل وسواسی اجباری ‌تان ادامه دارد و یا مایلید استفاده از دارو را متوقف کنید.
• اگر درمان شناختی رفتاری را امتحان کرده‌اید، ولی آن را توان ‌فرسا یافته‌اید و مایل نیستید آن را ادامه دهید، دارو به تنهایی درمان انتخابی شماست.

رضایت مراجعه‌کنندگان از خدمات درمان اختلال وسواس اجباری در مرکز روانشناسی ویان

مراجعه‌کنندگان مرکز روان‌شناسی ویان معمولاً تجربه‌ای بسیار مثبت از روند درمان اختلال وسواس اجباری (OCD) در این مجموعه دارند. بسیاری از افرادی که با افکار مزاحم، اجبارهای تکراری و اضطراب شدید به ویان مراجعه کرده‌اند، پس از چند جلسه درمانی کاهش قابل‌توجهی در علائم خود گزارش می‌کنند. احساس آرامش بیشتر، توانایی کنترل افکار وسواسی و کمتر شدن رفتارهای اجباری از جمله مهم‌ترین تغییراتی است که بیماران از آن صحبت می‌کنند. این بهبودها نشان می‌دهد که روند درمانی مرکز ویان بر پایه روش‌های علمی و کاملاً تخصصی پیش می‌رود.

مراجعه‌کنندگان همچنین بارها از حرفه‌ای‌بودن درمانگران، صبوری در جلسات و فضای امن و حمایتی مرکز ابراز رضایت کرده‌اند. وجود درمانگران باتجربه، برنامه‌ریزی دقیق برای جلسات، و پیگیری مداوم وضعیت بیمار باعث شده افراد احساس کنند در این مسیر تنها نیستند و در هر مرحله حمایت می‌شوند. بسیاری از بیماران پس از طی دوره درمان، بهبود پایدار و قابل اعتماد را تجربه کرده و مرکز ویان را با اطمینان کامل به اطرافیان خود نیز معرفی کرده‌اند.

رضایت بالای مراجعه‌کنندگان از درمان وسواس اجباری در مرکز ویان نتیجه تعهد، تخصص و رویکرد علمی این مجموعه است؛ رویکردی که به بیماران کمک می‌کند کنترل زندگی خود را دوباره به دست بگیرند و از اضطراب‌های فرساینده رها شوند.

سوالات متداول

نویسنده: سارا اکبر زاده، دکتری روانشناسی

بیشتر بخوانید:

اختلال شخصیت مرزی و درمان

در مورد اختلالات دو قطبی چه می دانید؟

اختلال دو قطبی

آیا این مقاله برای شما مفید بود؟
خوشحال می‌شویم  نظرات، تجربیات یا سوالات خود را در بخش دیدگاه‌ها با ما در میان بگذارید. همراهی شما به ما کمک می‌کند تا محتوای بهتر و مفیدتری برایتان آماده کنیم.

این مطالب نیز ممکن است برایتان مفید باشد

بهترین مشاور ازدواج در تهران

بهترین مشاور خانواده در تهران

 بهترین دکتر درمان استرس در تهران

بهترین دکتر درمان وسواس در تهران

بهترین دکتر درمان افسردگی در تهران

درمان قطعی اختلال پانیک

درمان بیش فعالی کودکان

گروه روانشناسی و روانپزشکی ویان

گروه ویان شامل مجموعه ای از روانپزشکان و روانشناسان برگزیده در حوزه‌های مختلف فوق‌تخصصی است. همه این روانپزشکان و روانشناسان در حوزه کاری خود متبحر بوده و آموزش آکادمیک دیده‌اند.در این مجموعه به طیف گسترده‌ای از مشکلات روانپزشکی و روان‌شناختی کودکان، نوجوانان و بزرگسالان به صورت فردی، زوج، خانواده و گروهی رسیدگی میشود.افتخار ما در گروه ویان، ارائه خدمات مشاوره‌ای و روان‌پزشکی به بیش از ۱۰۰ هزار نفر تا به امروز است.