رفتار با نوجوان پرخاشگر و عصبی دختر و پسر + درمان قطعی

بلوغ با تغییرات جسمی و روحی همراه است. به همین خاطر نوجوان در سن بلوغ ممکن است دچار پرخاشگری شود. این مشکل از جمله مسائلی است که می تواند خانواده را تا حد زیادی تحت تاثیر قرار دهد. کما اینکه بسیاری از والدین نمی دانند که در زمان پرخاشگری نوجوان باید چه رفتاری را از خودشان نشان دهند.  به همین مناسبت در این نوشته از ویان در مورد درمان پرخاشگری در نوجوان خواهیم گفت و راهکارهایی را در همین زمینه پیش روی خانواده ها قرار خواهیم داد.اگر شما هم به دنبال پیدا کردن جواب سوالات زیر هستید تا آخر این مطلب با ما همرا ه باشید:

چگونه با نوجوان پرخاشگر رفتار کنیم

نحوه برخورد با دختر نوجوان پرخاشگر

با پسر نوجوان عصبی چگونه رفتار کنیم

راه های مقابله با پرخاشگری

خشم و پرخاشگری در نوجوان

خشم حالتی است که افراد در زمان روبرو شدن با مسائل و مشکلات و همچنین محرک های نامناسب محیطی آن را از خود بروز می دهند. خشم و عصبانیت از جمله حالت های آشنایی هستند که همه ی افراد آن را تجربه کرده اند. با این حال اما حالت خشم و پرخاشگری می تواند با شدت بیشتری در نوجوانان نمود پیدا کند. این مساله اغلب به این دلیل است که نوجوان در این بازه سنی از کودکی فاصله گرفته و با بحران بزرگسالی و پذیرش مسئولیت های اجتماعی روبرو گشته است. به همین دلیل پرخاشگری در نوجوانان مسئله ای غیر عادی نیست و ممکن است اغلب آنها به چنین مشکلی دچار شوند. با این تفسیر اما درمان پرخاشگری در نوجوان باید جدی گرفته شود.

به نقل از :  newportacademy.com

Anger and Aggression in Teenagers

Anger is a state that people express when faced with problems and problems, as well as inappropriate environmental stimuli. Anger and rage are familiar states that everyone has experienced. However, anger and aggression can be more intense in teenagers. This is often because teenagers in this age range have moved away from childhood and have faced the crisis of adulthood and accepting social responsibilities. For this reason, aggression in teenagers is not an unusual problem and most of them may suffer from such a problem. With this interpretation, however, the treatment of aggression in teenagers should be taken seriously

 

علت پرخاشگری در نوجوان

برای رفع هر مشکل در وهله ی اول لازم است تا دلایل و علت های بروز مشکل را بدانیم. در ادامه مهمترین دلایل پرخاشگری نوجوان را ذکر می کنیم:

• فعال شدن هورمون ها از جمله هورمون های جنسی در سنین نوجوانی
• وراثت و ژنتیک
• آزارهای فیزیکی و آزار جنسی
• قرار گرفتن در معرض خشونت های خانگی و اجتماعی
• تحت تاثیر رسانه قرار گرفتن ( به عنوان مثال سرگرم شدن با بازی های کامپیوتری خشن)
• نوشیدن الکل و استعمال مواد مخدر
• داشتن سلاح گرم در منزل
• آسیب هایی که ممکن است در اثر ضربه به مغز وارد گردد
• سلب حق و مورد تجاوز حقوقی قرار گرفتن
• در معرض توهین ها و آزارهای کلامی قرار گرفتن
• مورد تنبیه واقع گشتن و تجربه آسیب های فیزیکی
• عدم توجه به سلیقه و علایق نوجوان
• تحت فشار قرار دادن نوجوانان و وادار کردن آنها به انجام کارهایی که علاقه ای به آن ندارند
• امر و نهی زیاد و برخورد نامناسب با نوجوان

اینها موارد کلی هستند که می توانند در بروز پرخاشگری نوجوان موثر باشند. با این حال لازم است تا والدین با دلیل این گونه از رفتارها آشنا شده و شناخت خودشان را از این گونه مسائل افزایش دهند. کما اینکه شناخت فرزند نیز اهمیت دارد و والدین می توانند با شناخت بیشتر از فرزندشان و همچنین آگاهی نسبت به دلایل بروز پرخاشگری پیشگیری مناسبی را در رابطه با این مسائل به انجام برسانند. همچنین لازم به ذکر است که برای رفع و درمان پرخاشگری در نوجوان شما می توانید به کلینیک ویان مراجعه بفرمایید.

علت  پرخاشگری در نوجوانان پسر

1. تغییرات هورمونی و جسمی

در دوران بلوغ، بدن نوجوان دچار تغییرات سریع هورمونی می‌شود (مثل افزایش تستوسترون) که می‌تواند باعث افزایش تحریک‌پذیری و انفجارهای عصبی شود.

2. احساس فشار برای اثبات خود

پسران نوجوان اغلب در تلاش‌اند تا “مرد بودن” خود را اثبات کنند؛ این فشار می‌تواند باعث رفتارهای تهاجمی شود، به‌ویژه اگر احساس کنند مورد بی‌احترامی یا تهدید قرار گرفته‌اند.

3. کاهش کنترل هیجان و ضعف در مهارت‌های ارتباطی

بسیاری از نوجوانان هنوز یاد نگرفته‌اند چطور احساسات خود را به شیوه‌ای سالم ابراز کنند؛ بنابراین از خشم و پرخاش به‌عنوان راه دفاع یا ابراز هیجان استفاده می‌کنند.

4. الگوهای رفتاری خانوادگی

اگر نوجوان در محیطی رشد کرده که فریاد زدن، دعوا یا کتک زدن رایج بوده، پرخاشگری را رفتار عادی تلقی می‌کند.

5. مشکلات مدرسه یا اجتماعی

افت تحصیلی، تحقیر، زورگویی از سوی همسالان، یا احساس طرد شدن می‌تواند منجر به پرخاشگری شود.

6. احساس نادیده گرفته شدن یا بی‌عدالتی

نوجوان ممکن است فکر کند هیچ‌کس او را نمی‌فهمد یا با او بدرفتاری می‌شود، در نتیجه به مقابله و پرخاش روی می‌آورد.

7. اختلالات روانی

برخی نوجوانان ممکن است دچار اختلالاتی مانند افسردگی پنهان (که در پسرها با پرخاشگری بروز می‌کند) ، اختلال سلوک (Conduct Disorder) و بیش‌فعالی و نقص توجه (ADHD)باشند.

 راهکارهای برخورد با پرخاشگری نوجوان پسر

۱. گوش دادن فعال

به‌جای سرزنش یا نصیحت مستقیم، با همدلی به صحبت‌هایش گوش بده:”می‌خوای برام بگی چی اذیتت کرده؟ من می‌خوام بفهمم.”

 ۲. مرزگذاری قاطع اما محترمانه

مثلاً:”درک می‌کنم عصبانی هستی، اما حق نداری داد بزنی یا چیزی پرت کنی.”

 ۳. کمک به بیان احساسات

به او کمک کن احساساتش را با کلمات بیان کند:”آیا از دست دوستت ناراحت شدی؟ احساس کردی مسخره‌ت کرد؟”

۴. تشویق به تخلیه هیجان سالم

فعالیت‌هایی مثل ورزش، هنر، نوشتن یا دویدن می‌تواند کانال تخلیه سالم خشم باشد.

 ۵. آموزش مهارت‌های کنترل خشم

مثلاً تکنیک نفس عمیق، شمارش تا ۱۰، ترک موقعیت پرتنش.

 ۶. الگوی سالم بودن

نوجوان بیشتر از آن‌چه به حرف‌های والدین گوش بدهد، به رفتارشان نگاه می‌کند. اگر والدین هنگام عصبانیت فریاد بزنند، او هم یاد می‌گیرد همین‌طور رفتار کند.

 ۷. در صورت تداوم، مراجعه به مشاور نوجوان

پرخاشگری‌های شدید یا مکرر نیاز به بررسی دقیق توسط روانشناس دارد.

دلایل پرخاشگری در نوجوانان دختر

1. تغییرات هورمونی و بلوغ

تغییرات شدید هورمونی در دوره بلوغ می‌تواند باعث نوسانات خلقی، تحریک‌پذیری و حساسیت بیش‌ازحد شود.

2. فشارهای اجتماعی و زیبایی‌شناختی

دختران نوجوان بیشتر تحت فشار مقایسه با دیگران، دغدغه ظاهری، تناسب اندام، فالوورها در شبکه‌های اجتماعی، و تأیید دیگران قرار دارند. این فشارها باعث اضطراب، ناامنی و گاهی پرخاش می‌شود.

3. کمبود اعتماد به نفس یا عزت‌نفس پایین

دخترانی که خود را کم‌ارزش می‌دانند، ممکن است برای محافظت از خود یا سرکوب احساس شرم و ضعف، رفتار پرخاشگرانه (غیرفیزیکی) نشان دهند.

4. درگیری با هویت‌یابی

نوجوانی دوره‌ی شکل‌گیری هویت است. دختر ممکن است با والدین، معلم، یا دوستان درگیر شود تا استقلال یا طرز فکر خود را اثبات کند.

5. الگوهای خانوادگی پرتنش

زندگی در خانه‌ای با دعوا، فشار، تحقیر یا بی‌توجهی عاطفی، زمینه‌ساز رفتارهای پرخاشگرانه در دختر می‌شود.

6. تجربه طرد یا طعنه از سوی همسالان

قهرهای طولانی، حسادت، حذف شدن از گروه دوستان یا تجربه خیانت دوستانه می‌تواند باعث واکنش‌های تند، انتقام‌جویانه یا پرخاش شود.

 راهکارهای برخورد با پرخاشگری دختر نوجوان

 1. ایجاد رابطه عاطفی ایمن و بدون قضاوت

به جای کنترل یا سرزنش، سعی کنید شنونده‌ی امن و همراه او باشید. دختر نوجوان بیشتر از “نصیحت” به “درک شدن” نیاز دارد.«می‌فهمم ناراحتی، بیا با هم حرف بزنیم.»

2. کمک به شناسایی و بیان احساسات

دختران اغلب احساسات متناقض دارند. کمک کنید احساساتشان را نام ببرند:«الان ناراحتی؟ حس می‌کنی نادیده گرفته شدی؟»

 3. آموزش راه‌های سالم تخلیه هیجان

مثل: نوشتن، نقاشی، موسیقی، ورزش، یا حتی صحبت با مشاور مدرسه.

 4. تقویت عزت‌نفس و استقلال

دخترانی که ارزشمندی خود را می‌فهمند، کمتر نیاز به واکنش‌های تند برای اثبات خود دارند.

 5. اجتناب از تحقیر، برچسب یا مقایسه

جملاتی مثل: «همه دخترا این‌جور نیستن» یا «تو خیلی زود از کوره درمی‌ری» باعث تشدید پرخاشگری می‌شود.

 6. بررسی احتمال وجود اختلالات روانی

در مواردی که پرخاشگری شدید یا ادامه‌دار است، ممکن است نشان از اضطراب، افسردگی پنهان یا اختلال تنظیم هیجانی باشد. مشاوره با روانشناس ضروری‌ست.

پرخاشگری در دختران نوجوان زنگ خطری برای نیازهای برآورده‌نشده‌ی هیجانی است، نه نشانه‌ی بد بودن آن‌ها. آن‌ها نیاز به درک، همراهی، شنیده‌شدن و یادگیری روش‌های سالم بیان احساسات دارند.

 درمان پرخاشگری در نوجوان

پیگیری راه حل برای هر مسئله یا مشکل یک ضرورت بدیهی است. از اینرو به هیچ عنوان نمی توان نوجوان پرخاشگر را به حال خود رها کرد. در وهله ی اول لازم است تا والدین آگاهی شان را نسبت به این مساله بالا ببرند و سپس به فکر روشهای درمانی باشند. در ادامه بعضی از مهمترین روش ها برای درمان پرخاشگری در نوجوان را ذکر می کنیم. اما قبل از آن لازم است بدانید که مشاوره گرفتن از متخصص و کارشناس در این حوزه بسیار حایز اهمیت می باشد. چرا که نوجوان در سن حساسی است و مراقبت کردن از او اهمیت ویژه ای دارد.

• فهمیدن و درک نمودن نوجوان مهم است. پس باید او را درک کنید و اگر برخورد نامناسبی دارید نوع برخورد با نوجوان را تغییر دهید. همراه او باشید و به او حس امنیت بدهید.
• دلیل خشم و پرخاشگری در نوجوان را کشف کنید. برای درمان شما باید بدانید که پرخاشگری در او از کجا نشات می گیرد.
• برای درمان پرخاشگری در نوجوان به او مسئولیت بدهید و پس از انجام آن حتما از او تشکر و قدردانی کنید. شرایطی را برای او فراهم آورید تا او احساس با اهمیت بودن بکند.
• صبورانه و همدلانه به او بگویید که خشم و پرخاشگری می توانند تاثیرات بدی را بر روی زندگی او بگذارند. آگاهی او را افزایش داده و روش های کنترل خشم را به او آموزش دهید.
• برای درمان پرخاشگری در نوجوان شرایط را برای او شبیه سازی کنید. به عنوان مثال زمانی که خودتان خشمگین و ناراحت هستید خود را کنترل نموده و اینگونه مدیریت کردن خشم و حل مساله را به او یاد دهید.
• به هیچ عنوان فرزندتان را با کسی مقایسه نکنید. شرایط منزل را آرام کنید و اجازه دهید تا فرزندتان در منزل احساس آرامش داشته باشد.
• زمانی که در جمع قرار دارید نقاط قوت و توانایی های فرزندتان را بازگو کنید. در جمع از او تعریف کنید و به ایجاد شدن حس خوب در او کمک نمایید.
• زیاد او را کنترل نکنید. حریم شخصی فرزندتان را رعایت کنید. با این حال به هیچ عنوان نباید از او غافل شوید. بهتر است یک نظارت نسبی و نامحسوس بر روی کارهای نوجوانتان داشته باشید.
• تحت هیچ شرایطی او را وادار به انجام کاری نکنید. اجازه دهید تا حق انتخاب و اختیار داشته باشد.
• برای کشف دلایل پرخاشگری و همچنین برای حل این مشکل نظر یک متخصص یا کارشناس را جویا شوید.

بیشتر بخوانید : اجتماعی کردن نوجوان خجالتی

درمان دارویی پرخاشگری نوجوان

درمان پرخاشگری نوجوانان در طب سنتی

در طب سنتی ایرانی، پرخاشگری نوجوانان معمولاً ناشی از عدم تعادل در اخلاط چهارگانه (سودا، صفرا، بلغم و دم) ب هویژه غلبه صفرا یا سودا در نظر گرفته میشود. برای درمان، ابتدا باید علت زمینهای شناسایی و سپس با اصلاح سبک زندگی، تغذیه و استفاده از گیاهان دارویی تعادل بدن بازگردانده شود.

راهکارهای درمان پرخاشگری نوجوانان در طب سنتی

1. اصلاح تغذیه (پرهیزها و توصیه ها)

• کاهش غذاهای گرم و خشک (محرک صفرا):

  • غذاهای تند، شور، سرخکردنی، فست فود، سسهای تند، شکلات، قهوه و نوشابه.

  • گوشت قرمز زیاد، ادویه جات تند مانند فلفل و زنجبیل.

• پرهیز از غذاهای سودازا:

  • غذاهای مانده، کنسروی، سوسیس و کالباس، بادمجان، عدس، قارچ و ترشیجات.

• توصیههای غذایی مفید:

  • مصرف غذاهای خنک و مرطوب مانند کاهو، خیار، سیب، انار شیرین، سوپ جو، آش سبزیجات.

  • نوشیدن شربتهای خنک مانند خاکشیر، تخم شربتی، آبلیمو و عسل.

  • استفاده از میوه های آبدار مانند هندوانه، گلابی و آلو.

2. گیاهان دارویی آرامبخش

• چای بابونه: کاهش اضطراب و تحریکپذیری.

• عصاره بادرنجبویه (ملیس): آرامشبخش اعصاب و کاهش خشم.

• گل گاوزبان + لیموعمانی + عسل: مفید برای کاهش استرس و تنظیم خلقوخو.

• اسطوخودوس (لاوندر): دمکرده آن یا استفاده از روغن آن برای ماساژ یا رایحهدرمانی.

• زعفران (به مقدار کم) : بهبود خلق وخو و کاهش افسردگی.

3. اصلاح سبک زندگی

• ورزش منظم: فعالیتهایی مانند پیاده روی، شنا و یوگا برای کاهش تنش.

• خواب کافی: خواب به موقع و حداقل ۷-۸ ساعت در شب.

• پرهیز از استرس و هیجانات منفی: دوری از مشاجرات خانوادگی و فضای پرتنش.

• حجامت یا فصد (تحت نظر متخصص): در صورت تشخیص غلبه صفرا یا سودا، ممکن است حجامت توصیه شود.

4. توصیه های روانشناختی در طب سنتی

• صحبت درمانی (مشاوره): گفتگوی صمیمانه با نوجوان و درک احساسات او.

• تمرینات تنفسی: تنفس عمیق برای کاهش خشم لحظه ای.

• دعا و ذکر درمانی: در طب اسلامی-ایرانی، خواندن آیات قرآن و ذکر “یا لطیف” برای آرامش توصیه شده است

جمع بندی

پرخاشگری یک مشکل شایع و جدی در میان نوجوانان است. این مساله می تواند دلایل متعددی داشته باشد. والدین بهترین افرادی هستند که می توانند برای درمان این مشکل به فرزندشان کمک کنند. در این نوشته روش ها و راهکارهایی را برای درمان پرخاشگری در نوجوان پیش روی والدین قرار دادیم. با این تفاسیر اما به شما توصیه می کنیم که در پروسه درمان حتما از نظرات و ایده های کارشناسان مجرب این حوزه کمک بگیرید.

این افراد با دانش و تجربیاتی که دارند می توانند بهترین و موثرترین روش ها و راهکارها را پیش روی شما قرار دهند. در همین زمینه کلینیک ویان آماده خدمت رسانی به شما است.کافیست با ما تماس بگیرید؟

آیا این مقاله برای شما مفید بود؟

خوشحال می‌شویم  نظرات، تجربیات یا سوالات خود را در بخش دیدگاه‌ها با ما در میان بگذارید. همراهی شما به ما کمک می‌کند تا محتوای بهتر و مفیدتری برایتان آماده کنیم.

گروه روانشناسی و روانپزشکی ویان

گروه ویان شامل مجموعه ای از روانپزشکان و روانشناسان برگزیده در حوزه‌های مختلف فوق‌تخصصی است. همه این روانپزشکان و روانشناسان در حوزه کاری خود متبحر بوده و آموزش آکادمیک دیده‌اند.در این مجموعه به طیف گسترده‌ای از مشکلات روانپزشکی و روان‌شناختی کودکان، نوجوانان و بزرگسالان به صورت فردی، زوج، خانواده و گروهی رسیدگی میشود.افتخار ما در گروه ویان، ارائه خدمات مشاوره‌ای و روان‌پزشکی به بیش از ۱۰۰ هزار نفر تا به امروز است.