این روزها افسردگی جزو شایع ترین بیماری های روحی محسوب می شود. متاسفانه ابتلا به افسردگی مختص بزرگسالان نیست و تعداد زیادی از کودکان نیز به این اختلال مبتلا می شوند. در این مقاله به دنبال آنیم که بدانیم چرا کودکان به افسردگی مبتلا می شوند؟ و به ارائه ی راه های موثر درمان افسردگی کودکان بپردازیم.

برای آنکه بتوانیم به درمان افسردگی کودکان بپردازیم، ضروری است نخست با تفاوت غم عادی با افسردگی آشنا شویم. همه ی ما ممکن است در طول زندگی خود در برهه ای کوتاه احساس ناراحتی، غم ، اندوه و یاس داشته باشیم. برعکس غم و اندوه عادی و یا سوگواری، اغلب حملات افسردگی بیشتر از چند هفته و حتی چند سال طول می کشد.

بعضی از کودکان و نوجوانان دارای اختلال دو قطبی هستند و از این موضوع درد می کشند. این اختلال شامل حمله های افسردگی با دوره های طولانی و نوسان خلق و خوی همراه است. اگرچه افسردگی عاملی تهدید آمیز در زندگی به حساب نمی آید، ولی ممکن است منجر به فکر کردن و اقدام به خودکشی شود. زمانی که کودک دچار دل مردگی، احساس پوچی و یا غمگینی دائمی شده و یا علاقه ای به انجام فعالیت های مورد علاقه اش ندارد والدین باید به فکر راه حل مناسب باشند. زیرا گاهی این موارد نشان دهنده ابتلا به افسردگی در کودکان هستند.

 

افسردگی در کودکان چگونه است؟

کودکان امکان دارد در هر سنی دچار افسردگی شوند و هیچ تفاوتی در این زمینه با انسان های بالغ ندارند. اختلال در خلق و خو، ناراحتی با احساس غم، تحریک پذیری و احساس پوچی و بی علاقگی در انجام فعالیت های روزانه از علایم شایع افسردگی در کودکان است. البته نباید افسردگی را با احساس غم و اندوه معمولی اشتباه گرفت.

 

یکی از ضروری ترین گام ها برای درمان افسردگی کودکان شناخت علائم افسردگی کودکان است. علائم افسردگی در کودکان ممکن است با افسردگی در بزرگسالان هم شباهت هایی داشته باشد. رایج ترین علائم افسردگی در کودکان عبارتند از:

• احساس غم مداوم

احساس غم مداوم، بی تفاوتی نسبت به اتفاقات اطراف، احساس ناامیدی شدید که بیشتر از دو هفته ادامه داشته باشد از علایم شایع این بیماری است.

• از دست دادن حس علاقه و شوق

گاهی ممکن است کودک شور و شوق خود را از دست دهد و تمایلی به انجام کارهای مورد علاقه اش نداشته باشد، که میتواند یکی از علائم افسردگی باشد. برای مثال کودکی که همواره تمایل زیادی به تماشای تلویزیون داشت، ممکن است دیگر شور و علاقه ای برای تماشای تلویزیون نداشته باشد.

• تغییرات وزنی ناگهانی

بی اشتهایی و لاغری شدید بدون علت و یا افزایش ناگهانی وزن میتواند نشان دهنده ابتلا به افسردگی در کودکان باشد.

• اضطراب

کودکی که مبتلا به افسردگی است با کاهش تفکر مواجه شده و تمرکز لازم برای انجام تکالیف و فعالیت های روزانه را از دست میدهد. افت تحصیلی و تمایل شدید به غیبت از مدرسه میتواند از علائم ابتلا به افسردگی باشد.

• اختلال در خواب

بیداری های مداوم شبانه، کمبود خواب، شب بیداری، حتی خواب زیاد و سخت بیدار شدن از نشانه های ابتلا به افسردگی در کودکان است.

البته علائم افسردگی در کودکان محدود به موارد بالا نیست. والدین و مراقبین کودک می توانند با مشاهده علامت های هشدار دهنده ابتلا به افسردگی کودک را تشخیص دهند. سایر علائم هشدار دهنده افسردگی در کودکان به قرار زیر است:

• تحریک پذیری و عصبانیت شدید
• تغییر در خلق و خو و رفتار
• تغییرات شدید وزنی
• سرپیچی کردن
• طغیان احساس و یا صوت
• ابتلا به سردرد و درد معده به صورت مداوم
• افت تحصیلی
• ابراز افکار منفی و افزایش آن
• صحبت مداوم از مرگ و خودکشی

البته ممکن است والدین به آرام بودن فرزند ببالند. در حالی که کودک از افسردگی و تبعات آن در حال رنج بردن است.

 

 

البته باید ذکر شود علایم افسردگی در کودکان ممکن است متفاوت باشد. از این رو در اغلب موارد بیماری تشخیص داده نمی شود و بیشترعلایم به پای تغییرات عاطفی و روانی عادی گذاشته می شود.

افسردگی در کودکان علاوه بر خستگی و  بیحالی می تواند به صورت عصبانیت و پرخاشگری و تمایل به خشونت نیز نمایان شود که افسردگی نقابدار هم اطلاق می شود.  والدین معمولا در حال غربالگری رفتار کودکانشان هستند و با کمی می توانند علایم افسردگی را تشخیص دهند.

منزوی شدن، ترس از طرد شدن،  احساس گناه و یا بی ارزشی، گریه های مداوم، رفتارهای نامناسب جنسی، تمایل به فعالیت های پر خطر، بخشیدن دارایی ها، پایین بودن عزت نفس و حساسیت شدید به شکست نیز از دیگر علائمی هستند که میتوانند ابتلای کودک به افسردگی را تایید کند.

 

چرا کودکان افسرده می شوند؟

این بیماری در کودکان نیز مثل بزرگسالان می تواند ناشی از اتفاقات متعددی باشد. سوابق خانوادگی ، پیشامدهای ناگوار و اختلالات ژنتیکی از جمله علل افسردگی کودکان هستند. افسردگی حالتی گذرا  نیست و مطمئنا نیاز به درمان دارد چون خودبخود از بین نمی رود. البته گاها بیماری هایی مانند تیروئید و کم خونی نیز می توانند باعث افسردگی شوند.

کودکانی که دارای والدین افسرده اند ریسک بیشتری برای ابتلا به افسردگی دارند. اختلافات و درگیری میان والدین، هرج و مرج در محیط خانه، اعتیاد والدین به مواد مخدر و یا الکل هم زمینه بروز افسردگی در کودکان است.

 

چگونگی درمان افسردگی در کودکان

برای درمان افسردگی کودکان ابتدا باید بیماری را تشخیص دهیم. با توجه به اینکه آزمایش خاصی برای تشخیص افسردگی وجود ندارد معاینه و ارزیابی روان شناختی توسط روان درمانگر ضروری است. این بیماری ممکن است با سابقه خانوادگی نیز همراه باشد.

 

بررسی علل زمینه ای برای درمان افسردگی در کودکان

در روند درمان افسردگی کودکان، ممکن است کودک دچار به افسردگی ثانویه شود. در این صورت  درمانگر باید به دنبال پیداکردن و بررسی علل زمینه ای باشد.

ممکن است ضمن علت یابی و رفع علل افسردگی ثانویه، درمان افسردگی کودکان با داروهای ضد افسردگی را هم شروع نماید.درمان افسردگی کودکان معمولا به شدت علایم وابسته است. البته می توان گفت که مراقبت صحیح در کم کردن علایم بیماری و درمان کودک موثر است. درمان دارویی و یا بدون دارو مادام العمر نبوده و  پزشک است که تصمیم میگیرد کودک تا چه زمانی بایستی از روش های درمانی استفاده کند.

برای درمان افسردگی کودکان  می شود از روش های درمانی زیر کمک گرفت:

• صحبت با فرزند
• یادداشت برداری
• مشاوره با پزشک کودکان و یک متخصص روان درمانی

 

 

نکاتی برای تسریع روند درمان افسردگی کودکان

اگر به دنبال درمان افسردگی کودکان دلبندتان هستید، باید برای شنیدن نگرانی هایش وقت بگذارید. حتی اگر مشکل را اساسی احساس نمی کنید باز هم مشکلات را از دیدگاه او ببینید و بررسی نمایید.

مهم ترین کاری که برای درمان افسردگی کودکان  می توانید انجام دهید ایجاد یک راه ارتباطی با کودک است. سعی کنید با او احساس همدردی نمایید تا شما را پشتیبان مناسبی برای خود بداند. البته این نکته را همواره به یاد داشته باشید که تشخیص و درمان قطعی افسردگی کودکان بر عهده متخصص می باشد و شما میتوانید نقش کمکی در این روند داشته باشید. کلینیک ویان یک مرکز خوب برای درمان افسردگی کودکان دلبند شماست.

واقعیاتی درباره افسردگی کودکان

• درمان افسردگی کودکان اهمیت زیادی دارد. زیرا افسردگی حالت شدیدتری از احساس غم و اندوه عادی بوده و میتواند در عملکرد کودکتان اختلال قابل توجهی ایجاد نماید. تقریبا 2%کودکان پیش دبستانی و دانش آموز تحت تاثیر افسردگی هستند و در حال رنج بردن از آن هستند.
• افسردگی در کودکان همواره یک دلیل خاص ندارد. گاهی ممکن است چند عامل خطر آفرین روانشناختی و بیولوژیکی و محیطی در کنار هم منجر به ابتلای کودک به افسردگی شوند.
• افسردگی کودکان جزو عوامل اصلی خودکشی در کودکان و نوجوانان است.
• روان درمانی بین فردی از جمله رویکردهایی است که برای درمان این بیماری مورد استفاده قرار میگیرد.
• تقریبا 60% از کودکان تحت درمان افسردگی با داروهای ضد افسردگی بهبود می یابند.
• گاهی برای درمان افسردگی کودکان نیاز است کودک حداقل 6 ماه داروهای ضدافسردگی با دوز مناسب مصرف کند.