واژینیسموس (دخول دردناک)چیست؟ + علائم، علل و روش‌‌های درمان

بی شک یکی از مهمترین جنبه های ارتباط بین یک زن و شوهر، حوزه روابط جنسی است که در حالت معمول باید لذت بخش و خوشایند و فارق از هرگونه درد و احساس ناراحتی باشد. در حالیکه شمار زیادی از زنان حین رابطه جنسی درد دارند و این رابطه برایشان خوشایند و رضایت بخش نیست و یا حتی در بخش مهمی از آنها انجام رابطه جنسی و دخول به هیچ عنوان امکان پذیر نیست.

در نتیجه علیرغم اینکه ساختار تناسلی و پاسخ های جنسی آنها کاملا نرمال است اما چون قادر به برقراری رابطه جنسی طبیعی نیستند، به اشتباه آن را به  مشکلاتی مثل کوچک بودن سایز مهبل یا ضخیم بودن خیلی زیاد پرده بکارت یا حجیم بودن سایز آلت تناسلی همسر و.. استناد می دهند.
اما در این باره نکته ای که از اهمیت ویژه ای برخوردار است بحث روان درمانی واژینیسموس است. روان درمانی واژینیسموس یکی از راه هایی است که زوجین می توانند برای درمان این مشکل بکار گیرند.
در ادامه با توضیحات مفید دکتر بهاره صباغ ابریشمی درباره روش روان درمانی واژینیسموس همراه باشید.

 

 

واژینیسموس چیست؟دخول دردناک چیست؟

امروزه یکی از شایعترین اختلالات جنسی در زنان مراجعه کننده به مراکز درمانی، واژینیسموس است. واژینیسموس به معنای انقباضهای غیر ارادی در عضلات ناحیه انتهایی دستگاه تناسلی و کف لگن می باشد که باعث تنگی و بسته شدن ورودی واژن شده و هرگونه نزدیکی کامل را با درد و یا ترس شدید همراه می سازد و در نتیجه دخول امکان پذیر نشده و ممکن است حتی چند سال بعد ازدواج خانم همچنان باکره باقی بماند.

شیوع دقیق واژینیسموس معلوم نیست اما آمار به دست آمده از مراکز درمانی 17-5% شیوع واژینیسموس را در زنان مراجعه کننده با شکایت جنسی را نشان می دهند.

 

انواع واژینیسموس چیست؟

واژینیسموس به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود:

1. واژینیسموس اولیه (Primary Vaginismus)

این نوع واژینیسموس از اولین تجربه جنسی فرد شروع می‌شود. فرد از همان ابتدا با مشکل نفوذ و درد شدید روبرو می‌شود. دلایل این نوع واژینیسموس اغلب روانشناختی و مرتبط با ترس از درد، آسیب دیدن، یا تجربه‌های منفی قبلی است.معمولاً مادام‌العمر است.با هرگونه تلاش برای نفوذ، درد شدید ایجاد می‌شود.ممکن است با ترس از رابطه جنسی، اضطراب و افسردگی همراه باشد.

 

2. واژینیسموس ثانویه (Secondary Vaginismus)

این نوع واژینیسموس در افرادی رخ می‌دهد که قبلاً رابطه جنسی بدون درد داشته‌اند، اما در یک دوره خاص از زندگی، به دلایل مختلف دچار این مشکل می‌شوند. دلایل این نوع واژینیسموس می‌تواند فیزیکی (مثل عفونت، زایمان، جراحی) یا روانشناختی (مثل استرس، تروما، مشکلات رابطه) باشد.معمولاً در اثر یک رویداد خاص ایجاد می‌شود.ممکن است به صورت دوره ای یا دائمی باشد.شدت درد و علائم ممکن است متفاوت باشد.

‌‌ 

علائم و نشانه‌‌های دخول دردناک یا واژینیسموس چیست؟

• درد شدید: در هنگام تلاش برای دخول، درد شدیدی در ناحیه واژن احساس می‌شود.
• انقباض عضلانی: عضلات واژن به طور غیرارادی منقبض می‌شوند و مانع از ورود هر چیزی به واژن می‌شوند.
• ترس از رابطه جنسی: ترس از درد و ناراحتی باعث می‌شود فرد از رابطه جنسی اجتناب کند.
• مشکل در استفاده از تامپون: قرار دادن تامپون در واژن نیز بسیار دردناک و دشوار است.
• کاهش میل جنسی: به دلیل درد و ناراحتی، میل جنسی فرد کاهش می‌یابد.
• مشکلات عاطفی: واژینیسموس می‌تواند باعث ایجاد مشکلات عاطفی مانند اضطراب، افسردگی و کاهش اعتماد به نفس شود.
• سوزش و خارش در ناحیه واژن
• خشکی واژن
• تکرر ادرار
• درد لگن

 

 

دلیل واژینیسموس چیست؟

• اطلاعات ناکافی و عدم آشنایی فرد با آناتومی و عملکرد طبیعی بدن خود
• آموزش های غیر متعادل یا تربیت سختگیرانه والدین( مثل صحبت نشدن در مورد مسائل مقاربتی در خانواده و در نوجوانی، داشتن عقاید منفی در مورد روابط جنسی در خانواده مثل اینکه رابطه جنسی زشت و کثیف است.)
• سوء استفاده جنسی در گذشته
• ترس از درد و خونریزی شدید، بیماری، بارداری
• وجود مشکلات در رابطه عاطفی با همسر مثلا نبود اعتماد و صداقت کافی، احساس بی علاقگی به پارتنر، خشونت آمیز بودن رفتار همسر
• فقدان معاشقه کافی قبل مقاربت

اصولا در درمان این اختلال در وهله نخست باید وضعیت های جسمی یا پزشکی دیگری که مانع مقاربت بدون درد می شود، بررسی و کنار گذاشته شود.

وضعیتهایی همچون عفونت های دستگاه ادراری-تناسلی، بیماری های پوستی در این ناحیه، آسیب به دنبال جراحی، بیماریهای التهابی لگن، آسیب های ولووواژن در دوران کودکی و… می تواند باعث ایجاد درد در نزدیکی شود.

بعد از رد عوامل جسمانی و تایید تشخیص واژینیسموس، فرد زیر نظر یک روانپزشک یا روانشناس درمانگر مشکلات جنسی فرایند درمان خود را شروع می کند.

معمولا واژینیسموس پیش آگهی خوبی در درمان دارد ودر بیش از 80% مواردی که درمان جنسی گرفته اند، مشکل حل شده یا تا حد زیادی مرتفع گردیده است.

 

تاثیرات منفی درمان نکردن واژینیسموس

وقتی زن و شوهری به رغم روابط عاطفی عمیق و آمادگی جسمانی برای داشتن مقاربت با همسر، نمی توانند باهم رابطه کاملی داشته باشند ، مطمئنا این مشکل به مرور ابعاد مختلف زندگی زوج را متاثر خواهد کرد.

زنی که مبتلا به واژینیسموس است ممکن است همواره احساسات منفی همچون اندوه و افسردگی،تنهایی و انزوا، شکست و سرخوردگی، گناه و شرمساری، ترس و فشار را با خود حمل کند و همسر او نیز ممکن است احساساتی همچون ناامیدی دلسردی، ناکامی، خشم، طرد  شدن، بی کفایتی، رنجش و… داشته باشد. و نهایت امر هجوم این احساسات  و عدم پاسخ مناسب به آنها باعث دور شدن عاطفی و فیزیکی زن و مرداز یکدیگر می شود.

 

برای درمان واژینیسموس باید چکار کرد؟

یکی از دلایلی که باعث می شود علیرغم شیوع بالای این اختلال زوج مشکل خود را عجیب و منحصر به فرد ببینند و از طرح آن با افراد دیگر حتی متخصصین حذر کند، این است که در رسانه های عمومی بسیار اندک در مورد واژینسموس صحبت شده و در محافل پزشکی کشور نیز کمتر به آن پرداخته شده است، در نتیجه افراد از مشکل خود اطلاعات چندانی ندارند و اصلا نمی دانند باید به چه درمانگری مراجعه کنند.

بنابراین تحت درمان های نادرست قرار گرفته و مشکل ساده ای که نزدیک به 100% درمان پذیر است، چنین پیچیده و بغرنج می شود. در این موارد اهمیت روان درمانی کاملا پیداست.

واژینیسموس مشکلی است کاملا ذهنی و روانشناختی است، پس نبایست خیلی به دنبال ایراد جسمی یا اختلالی در عملکرد دستگاه تناسلی گشت.

گاه هیچ علتی برای واژینیسموس پیدا نمی شود و گاهی عواملی همچون آن چه در ذیل به ان اشاره می شود در ایجاد یا تشدید واژینیسموس دخیل است.

 

 

دوره درمان واژینیسموس

طول مدت درمان می تواند از چند هفته تا چند ماه متغیر باشد و به عوامل مختلفی همچون حمایت همسر، پیگیری مداوم و منظم جلسات درمانی و تمرینات، سطح انگیزه بالا، سطح دانش و مهارت درمانگر، وجود بیماری های مختلف جسمانی و روانی مثل سطح اضطراب بسیار بالا که روند درمان را کند می کند.

پیچیدگی های زندگی روزمره بیمار مثل فعالیت های تحصیلی و شغلی شلوغ که با برنامه ریزی برای انجام تمرینات تداخل می کند، تجارب و خاطرات ناخوشایند قبلی همچون آزار و اذیت جنسی یا تجاوز که کار درمان را سخت تر می کند، سطح آگاهی و دانش خود فرد و میزان تحصیلات و جایگاه فرهنگی اجتماعی او بستگی دارد.

آنچه در درمان این اختلال و بطور کلی هر گونه مشکل جنسی مهم است، مراجعه زن و مرد با هم و شرکت و حضور فعال هر دو نفر در جلسه درمان است.

سرزنش، تهدید، برخورد تهاجمی و یا از آن سو دوری گزینی و سردی عاطفی یا رهایی اصل مطلب تا بهبودی خودبخودی یا تلاش یک طرفه، درمان این اختلال را با مشکل مواجه می کند. نقش مرد در این میان مشوق، حامی و تسهیل گر است.

انقباض مهبل و ممانعت از انجام دخول در این اختلال غیر ارادی است و دست خود فرد نیست اما در عین حال به راحتی درمان پذیر است.

واژینیسموس مشکلی نیست که بتوان با تغییر وضعیت گیری زناشوئی یا با درمان دارویی یا ژل و لوبریکانت و لیدوکایین آن را مرتفع نمود. متاسفانه در درصد بالایی از موارد به فرد نا آگاه پیشنهاد جراحی پرده بکارت داده می شود، در حالیکه قریب به اتفاق افراد مبتلا به واژینیسموس به این جراحی پاسخ نمی دهند، چرا که واژینیسموس در حقیقت نوعی ترس است و خاستگاه آن ذهنی است.

و در این میان نکته مهم آن است که زن و مرد بایستی حریم خصوصی اتاق خواب خود را حفظ کنند و حتی دوستان یا نزدیکترین فرد خانواده خود را در جریان اتفاقاتی که در آن می گذرد قرار ندهند. چرا که این مساله اضطراب و بار روانی موجود را بیشتر کرده، و فضا را برای مداخله و پیگیری و کنجکاوی و انتقاد وقضاوت های بعدی فراهم می کند.

 

سخن پایانی

نتیجه آنکه واژینیسموس درمان شدنی است، اگر هر دو نفر بخواهند. توصیه می شود قبل از هر اقدامی با مراجعه به کلینیک روانشناسی در تهران، ابتدا این بیماری را از جنبه روانی درمانی کنید.

گروه تخصصی و فوق تخصصی کلینیک ویان آماده ارائه مشاوره روانشناسی در این زمینه می باشد.

 

آیا این مقاله برای شما مفید بود؟
خوشحال می‌شویم  نظرات، تجربیات یا سوالات خود را در بخش دیدگاه‌ها با ما در میان بگذارید. همراهی شما به ما کمک می‌کند تا محتوای بهتر و مفیدتری برایتان آماده کنیم.

 

نویسنده: دکتر بهاره صباغ ابریشمی دارای بورد تخصصی اعصاب و روان- درمانگر مشکلات جنسی و خانواده