پکیج آزمون های غربالگری،هوش و استعداد یابی گروه روان پزشکی ویان

“ ویژه مهدها و مدارس“

مقدمه:

کاربرد های روان سنجی

• پیش بینی (Prediction):افراد بتوانند میزان موفقیت خود را در آینده در زمینه معینی نظیر پیشرفت تحصیلی یا شغلی پیش بینی کنند. روان سنجی برای اندازه گیری توانایی پیشرفت تحصیلی و سایر ویژگیهای افراد بکار می رود. در واقع پیش بینی بر داده های کمی معتبرتر و دقیقتر از تفکر واهی است.
• گزینش و انتخاب (Selection):در موسسات و سازمان ها آزمونها ی روان سنجی برای گزینش مناسب افراد مورد استفاده قرار می گیرند.
• طبقه بندی (Classification):طبقه بندی عبارت است از گروه بندی افراد براساس تقسیمات منطقی. طبقه بندی مستلزم آن است که معلوم شود یک فرد خاص در چه گروهی جای داده شود و یا براساس چه روشی مورد آموزش یا درمان قرار گیرد. روان سنجی ابزار و وسایل لازم را برای طبقه بندی افراد فراهم می کند.
• ارزشیابی (Evaluation):ابزارهای روان سنجی به منظور قضاوت و ارزشیابی در مورد برنامه ها، روش ها، تدابیر درمانی و میزان پیشرفت بیماران و نیز بررسی روشهای نوین درمانی مورد استفاده قرار می گیرند.

 

ضرورت غربالگری و استفاده از تست های روان شناختی در مراحل مختلف

با توجه به نیازهای رو به گسترش والدین و کودکان آنها و نیز افزایش آگاهی نسبت به مسائل روان شناختی، استفاده از تست های روان شناسی به منظور در دست داشتن معیاری پایا و معتبر جهت ارائه خدمات در مهد کودک ها یا مدارس الزامی به نظر می رسد. تست های روان شناسی معتبر دارای این مزایا هستند:

1.روایی دارند: روایی بدین معناست که روش یا ابزار به کار رفته تا چه حد می ­تواند خصوصیت مورد نظر را درست اندازه گیری کند. مقصود از روایی این است که ابزاری که برای اندازه گیری مورد نظر انتخاب شده است ویژگی و خصوصیتی که ابزار برای آن طراحی شده است را دارد یا خیر. به عبارت دیگر مفهوم روایی، به این سوال پاسخ می­ دهد که ابزار اندازه گیری تا چه حد خصیصه مورد نظر را می­ سنجد.

2.پایایی دارند: وقتی گفته می­ شود ابزار گردآوری داده ­ها باید ویژگی پایایی یا (Reliability) را داشته باشند بدین معناست که اگر در چند زمان مختلف در یک جمعیت از آن استفاده کنیم در نتیجه به دست آمده اختلاف چندانی مشاهده نمی کنیم. بسیار مهم است که بدانیم ابزار اندازه گیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی به ما می­ دهند. برای اندازه گیری پایایی از شاخصی به نام ضریب پایایی استفاده می­ شود.

ضرورت استفاده از روان سنج متخصص در حیطه کودک و نوجوان

اگرچه تهیه برخی از تست های روان شناسی اکنون آسان به نظر می رسد، اما نحوه اجرا و نیز تفسیر آنها، نیازمند استفاده از کادری متخصص و آشنا با مسائل روان شناختی خاص دوره کودکی و نوجوانی است.

1.تست های غربالگری:

CBCL

• سیاهه رفتاری کودکان (Children Behavior Checklist)
• از مجموعه تستی آخنباخ می باشد که گزارشی از والدین یا سایر افراد نزدیک به مراجع است که درباره شایستگی و مشکلات هیجانی و رفتاری کودک اطلاعاتی را در اختیار می گذارد.
• والدین اطلاعاتی از فعالیت ها، کارآمدی تحصیلی و روابط اجتماعی فرزندشان را در 20 ماده شایستگی ارائه می دهند.
• این تست شامل دو فرم در دو رده سنی متفاوت می شود:
• 1. رده سنی 0 تا 5.5 سال: واکنش پذیری هیجانی، اضطراب/افسردگی، شکایات جسمانی، گوشه گیری، مشکلات خواب، مشکلات توجه، پرخاشگری.
• 2. رده سنی 6 تا 18 سال: اضطراب/ افسردگی، انزوا/ افسردگی، شکایات جسمانی، مشکلات اجتماعی، مشکلات تفکر، مشکلات توجه، قانون شکنی، پرخاشگری.
• زمان پاسخ گویی به پرسش نامه: 20 الی 30 دقیقه
• نوع تست: قلم کاغذی
• نحوه گزارش دهی: خروجی اکسل و تفسیر بالینی

 

نمونه گزارش نسخه 0 تا 5.5:

نمونه گزارش 6 تا 18 سال:

2-مجموعه تست های سنجش هوش:

REYVEN

• آزمون هوش ریون مقیاسی برای اندازه گیری هوش است و برای گروه های سنی مختلف تدوین گردیده است.
• نمره این آزمون در واقع نشان دهنده مهارت های استدلالی و تفکرات بطور کلی است. در این آزمون یک نمره هوشبهر کلی وجود دارد که می گوید نمرات آزمونی در کدام یک از حیطه های نرمال، پایین تر یا بالاتر از آن قرار دارد.

این آزمون دارای دو فرم می باشد:

1. RCPM :برای کودکان 5-9 سال
2. RSPM :برای کودکان 9-18 سال

• زمان پاسخ دهی: 30 دقیقه
• نوع تست: سیستمی

نحوه ارائه گزارش: خروجی سیستم و تفسیر بالینی

نمونه ای از گزارش آزمون ریون:

 

STANDFORT-BINET

• هوش یک توانایی ذهنی عمومی است که شامل توانایی استدلال، برنامه‌ریزی، نظارت، حل مسایل، تفکر انتزاعی، درک افکار، یادگیری از آزمون‌ها و کسب تجربه است. بر این اساس اگر فردی ‌IQ بیشتری از دیگری داشته باشد به این معنا نیست که باهوش‌تر است بلکه به این مفهوم است که «توانایی شناختی» مشخص بیشتری دارد
• استنفورد- بینه یک آزمون‌ «انفرادی» است یعنی توسط «آزمونگر» روی یک فرد خاص (آزمودنی) اجرا می‌شود. این آزمون هوش افراد با گروه‌ های سنی 2 سال به بالا را در سه حیطه هوش کلی (Total IQ)، هوش کلامی (Verbal IQ) و هوش عملی (Performance IQ) اندازه‌گیری می‌کند.
• هوشبهر کلامی توانایی فرد را در مهارت‌های کلامی نشان می‌دهد. هوشبهر عملی توانایی آزمودنی را در امور عینی و محسوس و فعالیت‌های عملی مشخص می‌کند. هوشبهر کلی، توانایی‌های کلی شخص را تعیین می‌کند.

***تشخیص احتمال بروز و وجود اختلالات یادگیری و مشکلات توجه و تمرکز در این تست منظور شده است.

• خرده مقیاس های تست بینه:

استدلال سیال، دانش، استدلال کمی، پردازش دیداری-فضایی، حافظه فعال( در هر دو حیطه کلامی و غیر کلامی)

• زمان اجرای تست: 60 الی 90 دقیقه
• نوع تست: یک کیف شامل سه دفترچه، ابزار و وسایل دیگر و برگه ثبت
• نوع گزارش: خروجی اکسل و مشاهدات بالینی

نمونه ای از گزارش تست بینه:

 

3. مجموعه تست های استعدادیابی:

GARDNER:

• هوش انسان ترکیبی است از 8 حوزه متفاوت از هوش های جزئی که هر انسانی دارای نقاط قوت و ضعف در هر یک از این انواع هوش است.
• این آزمون برای دو گروه سنی تدوین شده است:

1. پیش دبستان و دبستان (4سال به بالا بصورت کارت)
2. راهنمایی و دبیرستان (پرسش نامه)

• خرده مقیاس ها:

تصویری-فضایی                      بدنی- جنبشی                     موسیقیایی

زبانی- کلامی                         میان فردی                         درون فردی

منطقی- ریاضی                      طبیعت گرا

یکی از تست های پکیج استعداد یابی است که نقاط قوت و ضعف آزمودنی را در هر یک از انواع هوش مشخص می کند و مشاغل مناسب فرد را پیشنهاد می دهد.

• زمان اجرای آزمون: 30 دقیقه
• نوع تست: کارت و قلم کاغذی
• نوع گزارش: خروجی اکسل

 

 

 

 

 

 

 

 

مجموعه تست های ویژه نوجوانان:

الف)غربالگری و بالینی:

□YSR

• سیاهه رفتاری نوجوانان (Youth Self Report)
• از مجموعه تست های آخنباخ برای بررسی مشکلات رفتاری- عاطفی
• گروه سنی: 11 تا 18 سال
• خرده مقیاس ها:

1. شایستگی: فعالیت ها، کارآمدی تحصیلی، روابط اجتماعی
2. بالینی: اضطراب/ افسردگی، انزوا/ افسردگی، شکایات جسمانی، مشکلات اجتماعی، مشکلات تفکر، مشکلات توجه، قانون شکنی، پرخاشگری.

• زمان اجرای آزمون: 30 دقیقه
• نوع تست: قلم کاغذی
• نوع گزارش: خروجی اکسل و تفسیر بالینی

نمونه ای از گزارش تست:

 

 

TAS

• پرسشنامه اضطراب امتحان ساراسون
• گروه سنی: کودکان 10 سال به بالا، دانشجویان و هر گروه سنی مشغول به تحصیل
• می توان برای تشخیص دقیق در کنار آزمون اضطراب SCAS از آزمون مورد نظر بهره گرفت.
• نتایج آزمون:

1. اضطراب خفیف (نمرات 0 تا 12) نیازی به درمان ندارد.
2. اضطراب متوسط (نمرات 13 تا 20) فرد فشار و ناراحتی قابل توجهی را در ارتباط با امتحان تحمل می­کند.
3. اضطراب شدید (نمرات بالاتر از 20) فرد هنگام قرارگرفتن در شرایط و موقعیت امتحان دچار استرس، هیجان­زدگی و احساس درماندگی می­شود.

• زمان اجرای آزمون: 02 دقیقه
• نوع تست: قلم کاغذی
• نوع گزارش: خروجی اکسل و تفسیر بالینی

ب)استعدادیابی نوجوان:

HALLAND

• پرسشنامه رغبت سنج تحصیلی- شغلی هالند
• گروه سنی: 13 سال به بالا
• پرسشنامه شامل: تجربه ها، فعالیت ها، مشاغل و خودسنجی
• نتایج شامل:

1. تیپ شخصیتی(واقع گرا، هنری، اجتماعی، متهور، جستجوگر و قرار دادی)
2. مدل های محیطی
3. انتخاب رشته تحصیلی
4. پیشنهاد های شغلی

• بدین ترتیب، جور کردن افراد و محیط های مختلف توانایی پیش بینی و فهم نتایجی چند را در مورد انتخاب شغلی، ثبات شغلی و موفقیت در آن، انتخاب تحصیلی و موفقیت در آن، صلاحیت فردی، رفتار اجتماعی و قابلیت تاثیرپذیری را برای افراد ایجاد می کند.
• زمان اجرای آزمون: 30 دقیقه
• نوع تست: قلم کاغذی
• نوع گزارش: خروجی اکسل

نمونه ای از گزارش تست:

STRONG

• پرسشنامه رغبت سنج شغلی استرانگ
• گروه سنی: 13 سال به بالا
• هدف: شناسائي رغبت ها، علائق، ويژگي­هاي رواني- رفتاري و تیپ هاي شخصيتي دانش آموزان جهت انتخاب شغل مناسب
• نتایج شامل:

1. تیپ شخصیتی: (واقع گرا، هنری، اجتماعی، متهور، جستجوگر و قرار دادی)

چه نوع فعالیت هایی با تیپ شخصیتی فرد سازگار است.

2. مقیاس های سبک فردی: (ریسک پذیری، جهت گیری گروهی، سبک رهبری، محیط یادگیری و سبک کاری)

• زمان اجرای آزمون: 40 دقیقه
• نوع تست: کارت و قلم کاغذی
• نوع گزارش: خروجی اکسل

نمونه ای از گزارش تست: