مواد محرک

مواد مخدر معمولا در چند دسته ی بزرگ دسته بندی می شوند که یکی از آنها “محرک ها” هستند.معروف ترین محرک ها مت آمفتامین(شیشه) وکوکایین هستند. مواد محرک عمده ی اثرشان را در مغز از طریق ناقل های شیمیایی دوپامین و نورآدرنالین اعمال می کنند، بنابراین علاوه بر ایجاد سرخوشی و لذت موجب بالا رفتن هوشیاری هم می شوند. شاید به دلیل همین افزایش دوپامین است که محرک ها در ابتدای مصرف معمولا موجب افزایش میل جنسی می شوند؛ البته در مصرف طولانی مدت احتمال بروز اختلالات جنسی هم زیاد است. یکی از اثرات افزایش این ناقل های شیمیایی در اثر محرک ها می تواند کاهش اشتها باشد. به همین دلیل یکی از دلایل سوی مصرف آنها هم همین است. همچنین دیده شده بعضی از داروهای لاغری متفرقه حاوی این مواد(عمدتا شیشه) هستند.

انواع مواد محرک

کوکایین

خواستگاه این ماده آمریکای جنوبی و از نوعی گیاه کاکتوس است. اثرات روانی کوکایین شامل سرخوشی، افزایش اعتماد به نفس، افزایش میل جنسی، پرخاشگری، بدبینی و گاهی توهم و هذیان هستند. اثرات جسمی کوکایین شامل افزایش ضربان قلب، فشارخون و دمای بدن هستند. با توجه به تاثیرات گفته شده، بیش مصرف(اوردوز) کوکایین می تواند موجب سکته مغزی یا قلبی و همچنین تشنج بشود. اوردوز این ماده می تواند بسیار خطرناک باشد خصوصا که این ماده اغلب همراه مواد دیگری مثل الکل مصرف می شود. مصرف مزمن این ماده می تواند موجب شود افراد همیشه پرخاشگر یا مضطرب باشند.

 میزان تاثیر کوکایین از فرد به فرد بسیار متفاوت است و مقداری که برای یک فرد ایجاد سرخوشی می کند می تواند برای دیگری کشنده باشد. حتی مشاهده شده که میزان تاثیر آن در زمان های مختلف روی یک فرد هم متفاوت است و مقداری که زمانی به راحتی توسط بدن فرد تحمل شده است، می تواند در زمان دیگر موجب اوردوز شود.

مت آمفتامین(شیشه)

مصرف این ماده در کشور ما بیشتر از سایر مواد محرک شیوع دارد. این ماده یکی از پرعارضه ترین مواد است. همانطور که درمورد کوکایین گفتیم، مصرف شیشه هم می تواند با افزایش دوپامین و نورآدرنالین موجب افزایش توجه و تمرکز و هوشیاری و کاهش خواب شود. سایر اثرات این ماده عبارتند از:افزایش انرژی، سرخوشی، بی اشتهایی، افزایش ضربان قلب و افزایش میل جنسی(بیشتر در اوایل مصرف).

احتمال بروز جنون(توهم و هذیان) در اثر این ماده نسبتا شایع است. متاسفانه در موارد زیادی این علایم بعد از قطع مصرف ماده ادامه پیدا می کنند و فرد مجبور می شود مدت های طولانی داروهای ضدجنون مصرف کند. این ماده بیشتر از کوکایین خطر پرخاشگری را بالا می برد.

بیش مصرف آن می تواند همراه با خطر سکته مغزی و قلبی باشد. ارزان بودن و شیمیایی بودن این ماده موجب می شود میزان تاثیر آن غیرقابل پیش بینی باشد که این با افزایش خطرات ناشی از این ماده همراه است. 

با مصرف طولانی مدت به مرور زمان سلول های مغز گیرنده ی دوپامین خود را کاهش می دهند و بنابراین برای رسیدن به اثر مشابه فرد ناچار می شود میزان مصرف را بالا ببرد. متاسفانه گاهی این حالت با ترک ماده هم از بین نمی رود و چون دوپامین یکی از اصلی ترین ناقلین شیمیایی در مسیر لذت است، افراد گزارش می کنند که بعد از ترک از هیچ چیز لذت نمی برند.روان درمانی و دارودرمانی می تواند در ترک مواد محرک بسیار کمک کننده باشد. 

نشانه های مصرف مواد محرک

عوارض مصرف مواد محرک

دکتر نسیبه افتخاری