درمان نوجوان خجالتی | اجتماعی کردن نوجوان خجالتی

ما در تمامی برهه های زندگی می توانیم درگیر خجالت باشیم. بطور کلی خجالتی بودن چیز خوبی نیست و در نهایت باعث می شود تا افراد موقعیت های مهم زندگی شان را از دست بدهند. خجالتی بودن در نوجوانان شایع است و کم نیستند نوجوانانی که درگیر این مشکل هستند.از اینرو درمان خجالت باید مهم پنداشته شود. به همین مناسبت در این مقاله از درمان نوجوان خجالتی بیشتر خواهیم گفت.

تشدید ضربان قلب، سرخ شدن چهره، تغییر صدا و… همگی از نشانه های خجالتی بودن هستند. در این بین نوجوانان بعضی از رفتارهای اضطرابی را بیش از دیگران نشان می دهند. مخفی کردن خود از دیگران، فرار کردن از جمع، لکنت زبان، ناخن جویدن و… همگی از نشانه های نوجوان خجالتی می باشند.

گفتنی است که مشکلات مربوط به خجالتی بودن و ضعف اعتماد به نفس بایستی در نوجوان حل شوند. چرا که عدم رفع اینگونه مشکلات می تواند سبب شود که او تا پایان عمرش خجالتی باقی بماند.

لازم به ذکر است که خجالتی بودن تنها یک مشکل نیست و می تواند مشکلات بیشتری را برای فرد به همراه داشته باشد. به عنوان مثال وجود این مساله می تواند حس تنفر و بیزاری از دیگران، احساس خود کم بینی، و یا حتی حسادت نسبت به دیگران را در پی آورد. به همین علت ریشه های خجالتی بودن در نوجوانان را باید شناخت و برای رفع آنها اقدام نمود. درمان نوجوان خجالتی بایستی جدی گرفته شود.

 

 

نشانه‌های خجالت در جوانان و نوجوانان

نشانه‌های رایج خجالتی بودن در نوجوانان عبارتند از:

اجتناب از موقعیت‌های اجتماعی: نوجوانان خجالتی ممکن است از شرکت در مهمانی‌ها، جشن‌ها و فعالیت‌های گروهی خودداری کنند.

دشواری در برقراری ارتباط چشمی: آن‌ها ممکن است هنگام صحبت با دیگران از نگاه کردن مستقیم به چشمانشان اجتناب کنند.

صداي آرام و لکنت زبان: هنگام صحبت کردن، ممکن است صدای آن‌ها آرام باشد و یا لکنت زبان داشته باشند.

قرمز شدن صورت: در موقعیت‌های اجتماعی، ممکن است صورت آن‌ها به شدت سرخ شود.

نگرانی بیش از حد در مورد قضاوت دیگران: آن‌ها ممکن است به شدت نگران باشند که دیگران در موردشان چه فکر می‌کنند.

کمرویی در بیان احساسات: ممکن است در بیان احساسات و نظرات خود مشکل داشته باشند.

ترس از شکست: ترس از شکست خوردن ممکن است باعث شود که از تلاش برای انجام کارهای جدید خودداری کنند.

احساس انزوا: ممکن است احساس کنند که به گروه تعلق ندارند و تنها هستند.

 

دلیل خجالت در نوجوانان

خجالتی بودن در نوجوانان یک احساس طبیعی و رایج است. دلایل مختلفی می‌توانند باعث این احساس شوند که برخی از آن‌ها عبارتند از:

عوامل روانی و اجتماعی

• ترس از قضاوت: نوجوانان به شدت نگران هستند که دیگران در موردشان چه فکر کنند و از قضاوت شدن می‌ترسند.
• کمبود اعتماد به نفس: نداشتن اعتماد به نفس کافی باعث می‌شود که نوجوانان در ابراز وجود و برقراری ارتباط با دیگران تردید کنند.
• تجربیات منفی: تجربیات تلخ در گذشته مانند آزار و اذیت، طرد شدن یا شکست، می‌تواند باعث ایجاد ترس از تعاملات اجتماعی شود.
• مقایسه با دیگران: مقایسه مداوم خود با دیگران و احساس کمتر بودن، می‌تواند منجر به خجالتی شدن شود.
• تغییرات هورمونی: تغییرات هورمونی در دوران نوجوانی می‌تواند باعث نوسانات خلقی و افزایش حساسیت شود.
• شخصیت درون‌گرا: برخی از افراد به طور طبیعی درون‌گرا هستند و از تعاملات اجتماعی لذت کمتری می‌برند.

 

عوامل محیطی

• سبک فرزندپروری: سبک‌های فرزندپروری بیش از حد محافظه‌کارانه یا کنترل‌گرانه می‌تواند باعث شود که نوجوانان در مواجهه با موقعیت‌های جدید احساس ناامنی کنند.
• فشارهای اجتماعی: فشارهای اجتماعی برای موفقیت، ظاهر خوب و محبوبیت می‌تواند باعث ایجاد اضطراب و خجالتی شدن نوجوانان شود.
• محیط مدرسه: محیط مدرسه‌ای که رقابتی و پر از قلدری باشد، می‌تواند باعث شود که نوجوانان احساس ناامنی کنند و از شرکت در فعالیت‌های اجتماعی خودداری کنند.

 

عوامل بیولوژیکی

• ژنتیک: برخی از افراد به دلیل عوامل ژنتیکی مستعد خجالتی بودن هستند.
• اختلالات اضطرابی: اختلالات اضطرابی مانند اختلال اضطراب اجتماعی می‌توانند باعث خجالتی شدن شدید و مزمن شوند.

 

 

روش های درمان نوجوان خجالتی

خجالتی بودن یک مشکل روانشناختی است. ما باید بتوانیم ریشه های خجالتی بودن و یا کمرو بودن را در نوجوان پیدا کنیم و در نهایت به رفع مشکل اقدام نماییم. در ادامه مهمترین روش های درمان نوجوان خجالتی را مطرح می کنیم:

• هرگز نوجوان را تحقیر نکنید: متاسفانه بعضی از خانواده ها به دلیل عدم آگاهی نسبت به نحوه برخورد با نوجوان خجالتی به تحقیر نمودن وی اقدام می کنند. لازم است تا به این خانواده ها گفته شود که تحقیر کردن و کوچک نمودن نوجوان نه تنها روش درستی برای درمان نوجوان خجالتی نیست بلکه می تواند به مشکل دامن بزند و مساله را عمیق تر نماید. کما اینکه مقایسه، سرزنش و تحقیر نتیجه اش تنها کاهش عزت نفس نوجوان است. به بیان دیگر شما با انجام این کار تنها حسی از بی ارزش بودن را به او انتقال خواهید داد.

 

• هرگز به آنها نگویید که خجالتی هستند: برچسب زدن اشتباه ترین کار ممکن است. برچسب زدن به فرد خجالتی مثل این میماند که فرد را به گوشه رینگ ببریم و ضربات متعددی را به سر و صورت او وارد کنیم. انجام اینکار تنها باعث می شود تا فرد خجالتی عزت نفس و اعتماد به نفسش را به کل از دست بدهد. باید بدانید که افراد خجالتی مانند افراد عادی نیستند و در رابطه با این دو فاکتور یعنی عزت نفس و اعتماد به نفس مشکل دارند. از اینرو انجام چنین کارهایی تنها به شدیدتر شدن مشکل دامن می زند. لازم به ذکر است که اگر نمی دانید با نوجوان خجالتی باید چگونه رفتار کنید می توانید برای مشاوره به کلینیک ویان مراجعه کنید.

 

 

برای درمان باید چکار کرد؟

در زمان شکست و پیروزی نوجوان را حمایت کنید: در طول زمان رشد فرزندان، باید از آنها حمایت کرد. باید بدانید که نوجوانی دقیقا آن زمانی است که ممکن است شخص بارها شکست بخورد. به هیچ عنوان نباید او را سرزنش کنید. حمایت بهترین برخورد برای درمان نوجوان خجالتی است. شما باید صبور باشید و به او کمک کنید تا بفهمد که در زندگی به دنبال چه چیزی است.

با این تفاسیر چنانچه شما در برابر این فرایند طبیعی بایستید و اجازه شکست خوردن را به فرزندتان ندهید قطعا وی را شرمگین و بی اعتماد به نفس خواهید کرد. پس بهترین اقدام این است که حتی موفقیت های کوچک را به وی گوشزد کنید و بابت تمامی آنها او را تشویق نمایید.

از متخصص کمک بگیرید: باید بپذیرید که پروسه تربیت و رشد فرزندان پروسه سخت و پر از چالشی است و احتمال آن وجود دارد که شما از پس انجام آن برنیایید. از اینرو کمک گرفتن از متخصص و کارشناس مهم است و باید جدی گرفته شود. در همین باره گفتنی است که برای درمان و اجتماعی کردن نوجوان خجالتی می توانید روانشناسان کلینیک ویان مشاوره بگیرید.

 

تمرین کنید: آنچه که افراد خجالتی تصور می کنند معمولا بزرگ تر و حاد تر از چیزی است که در شرایط واقعی وجود دارد. به عنوان مثال افراد خجالتی از صحبت کردن با دیگران یک شرایط سخت و غیر قابل کنترل را تصور می کنند.

یا آنها به دلیل شرایط سنی شان ممکن است تصور غیر واقع بینانه ای از ظاهر خودشان داشته باشند. این مهم است که با آنها تمرین کنید و به نوجوان کمک کنید تا تصور غیر واقع بینانه ای که نسبت به خود و شرایطش دارد را کنار بگذارد. یادتان باشد که تنها یک بار و دوبار تمرین کردن کافی نیست و لازم است تا تمرین مستمر باشد.

 

به نوجوان کمک کنید تا در جمع قرار بگیرد: افراد خجالتی معمولا از حاضر شدن در جمع واهمه دارند به همین دلیل آنها زیاد به بودن در جمع تمایل ندارند. با این حال اما برای درمان نوجوان خجالتی باید شرایطی را فراهم آوریم تا وی از محیط امن خارج شود و به جامعه وارد گردد. برای انجام این مهم ما می توانیم نوجوان را در یک دوره حضوری ثبت نام کنیم. این کار شرایط وی را تسهیل نموده و کم کم باعث می شود تا او اجتماعی تر گردد.

 

بیشتر بخوانید : مشاوره کودک و نوجوان در تهران

 

سخن پایانی

در این نوشته از درمان نوجوان خجالتی گفتیم. بصورت کلی باید گفت که خجالتی بودن در نوجوان می تواند آسیب های زیادی را به او وارد نماید. این مشکل می تواند وی را منزوی نموده و از جامعه دور کند. دور بودن از جامعه تبعات بدی را به همراه دارد. از اینرو اجتماعی کردن نوجوان خجالتی بسیار با اهمیت است.

ما در این مقاله روش ها و راهکارها را بصورت خلاصه ذکر کردیم. با این تفسیر اما از آنجا که درمان چنین مشکلی سخت است ما به شما پیشنهاد می دهیم که حتما نظر کارشناسان و روان شناسان این حوزه را جویا شوید. با توجه به نوع و شدت مشکلتان آنها بهترین و موثرترین راهکار را می توانند در اختیارتان قرار بدهند. در همین زمینه ما به شما پیشنهاد می دهیم که برای رفع این مشکل به کلینیک ویان مراجعه نمایید.